İFF Sinemada İnsan Hakları: Sihirli Dağ

Hepimiz Dünyayı Değiştirmeye Çalışıyoruz

Romanya, Fransa, Polonya ortak yapımı Sihirli Dağ (La Montagne Magique) 1939 – 2002 yılları arasında yaşamış olan Polonyalı dağcı ve fotoğrafçı Adam Jacek Winkler’ın hayatına odaklanıyor. Winkler sadece dağcı ve fotoğrafçı değil, dünyanın dört bir yanındaki adaletsizliklere başkaldıran bir aktivist. Hayatının özellikle 1980’li yıllarına değinen Sihirli Dağ, Winkler’ın Afganistan’da katıldığı savaşı ve genel olarak savaşların yarattığı kıyamet ortamını gözler önüne seriyor.

Canlandırma, postiş, kolaj gibi birçok teknik kullanan Sihirli Dağ, derdini anlatma konusunda biçimci bir yöntem tutturuyor. Birçok noktada canlandırmalar gerçek fotoğraf ve ses kayıtlarıyla desteklendiği için biçimle yaratılan yapaylıktan uzaklaşıyor izleyici. Yapaylık yerini sert gerçekliğe bırakıyor çoğu yerde.

“Bu bir başlangıç değil, bu bir son” cümlesiyle açılan Sihirli Dağ için “dağ” önemli bir motif. Adam Jacek Winkler’in dağcı olmasından ziyade, ulaşılması zor, güç noktaları da simgelemesi açısından sık sık tekrar eden leit bir motife dönüşüyor dağ. Açılıp kapanan göz kapaklarının gerisinden izlemeye başladığımız film, seyirci olarak bizi tanık konumuna getiriyor. Belgesel – animasyon – biyografi türlerini hem biçimsel hem de içerik olarak birbiri içine geçiren yönetmen Anca Damian, oturduğunuz koltukta sizi rahat bırakmıyor. Hem Winkler’ın yaşamına ortak ediyor hem de tanıklığınızı değerli hale getiriyor. Anlattıkları aslında bir dağcı aktivistin hayat öyküsüyken birden insanlık tarihine dönüşüveriyor.

Romanyalı yönetmen Anca Damian’ın dört yıl önce festivalde Crulic / Öteki Tarafa Yolculuk filmini de yine Sinemada İnsan Hakları Yarışması bölümünde izlemiştik. Crulic ile başlattığı “kahramanlık temalı üçleme”nin ikinci filmi olan Sihirli Dağ, festivallerden ödülle dönmüş bir film.

Filmin senaryosunu Winkler’ın kızı Anna Winkler ile yazan yönetmen, filmin akışını da Winkler ve kızının konuşmaları üzerinden sağlıyor. Bir baba – kızın dialogları şeklinde ilerleyen Sihirli Dağ, Winkler’la kızının dertleşmesine, baba-kız ilişkisine kapı aralarken ilerledikçe mekânsal olarak da açılıyor. Winkler’ın kızına “Ben dünyayı değiştirmeye çalıştım” cümlesinin altında yatan değişim isteğine ortak olmak istercesine dünyanın halini bağırmadan ama etkili bir şekilde gözler önüne seren Damian’ın bu yeni “büyülü dünya”sı bakalım yönetmene festivalden yine bir ödül getirebilecek mi?