Herkes Biliyor: Kafası Karışık Bir Farhadi

Burak ŞEN

Bir söz vardır, çok severim: “Birinci kattan düşen ile onuncu kattan düşenin hali bir olmaz” diye. Aynı zemine düşerler belki evet ama alacakları hasar? Asghar Farhadi başta Elly Hakkında, Geçmiş, Satıcı ve başyapıtı Bir Ayrılık ile gönülleri fethetmiş ve heykelciği hakkıyla kucaklayan isim. Hatta İran sinemasının tepesindeki üç dört yönetmenden birisi. Son olarak Satıcı ile 2016’da bizleri selamlayan Farhadi 2018-2019 sezonunu da başrollerini Javier Bardem ve Penelope Cruz’un paylaştığı “Herkes Biliyor” ile sahalara heyecan verici ama üzücü bir dönüş yaptı. Cannes Film Festivali’nin açılış filmi olan “Herkes Biliyor”, bir düğün hasebiyle gittiği kasabasında kızını kaybeden bir anneyi temeline alarak evlilik ve ebeveynlik psikolojisi üzerinden bir gerilim drama yaratıyor.

Asghar Farhadi’nin en sevilen yönü filmlerinde ki atmosferin gerçekçiliği. Meseleleri olan insanların arasına saldığı kamerası ile izleyiciyi de direk o ortamın içine bırakıyor. Ama şu an konuşacağımız film gerçeklikten bir hayli uzak; amacını gram yerine getiremeyen bir film.

Gerçeklikten Uzaklığa İnandırılmaya Çalışmak

Film aslında çok hassas ve izlemesi sarsıcı bir konu sunuyor bizlere. Hatta gerçekten istenilen gerçekleşseydi filmden bugün Denis Villenueve’ün Prisoners’i veya David Fincher’in Gone Girl’ü ile aynı parantezde konuşabilirdik. Ama ne yazık ki Asghar Farhadi hem heyecansız hem de oldukça gerçek dışı bir kurguyla bizi baş başa bırakıyor. Herkesin üzerine binen suçluluk duygusu, herkesin potansiyel birer şüpheli olması ne yazık ki doğru bir senaryo ile verilmiyor bize. Başlarda Farhadi filmi izlediğinizi hissediyorsunuz. Yine ekseriyetli bir samimiyet kuruluyor. Üzücü olan; olaylar bir süre sonra o kadar mantıksız ilerliyor ki, bu samimiyetin bir anlamı kalmıyor. Katmanlaştırılmaya çalışılan senaryoda aslında özünde sığ kalıyor.

Farhadi Filmi Olmasaydı İyi Bir Film Olabilir miydi?

Kritiğin başında söylediğim gibi; birinci kattan düşenle onuncu kattan düşenin hali bir olmuyor. Yani bu filmi Farhadi değil, bir başkası çekseydi iyi bir film olduğunu söyleyebilir miydik? Bence hayır. Bir başka yönetmenin ellerinde de bu film aynı şekilde eleştirilebilir, sadece sertlik seviyesi yönetmen Farhadi olduğu için daha yüksek. Çünkü senaryonun pek kabul edilmeyecek twistleri var. Finale doğru olaya getirilmek istenen bakış açısı da istenilen mertebeye ulaşamıyor. Çünkü senaryo burada zorlama gibi kalıyor. Ama bu çıkmazdan ötürü değil, senarist istediği için böyle olmuş bir zorlama. Sizi fazla ayrıntı ve fazla sıkıntılara boğuyor. Tam bir şey çözüme ulaştı diyorsunuz altından bambaşka bir şey çıkıyor. Ama bu verimli ve heyecanlı ilerlemek yerine gerilimi ve heyecanı sıfıra yakın mantıksız olaylar silsilesi.

Cruz ve Bardem Faktörü

Farhadi’nin başrolünde birbirinden ünlü iki oyuncunun yer aldığı ilk filmi “Herkes Biliyor”. Cruz ve Bardem’in olması filme artı ya da eksi bir şey katmıyor. Her ikisi de kendilerinin ortalama performansını sunmuşlar. Ama genel hatlarıyla oyuncularda bir pürüz var diyemeyiz. Farhadi oyuncularından performans almayı bilen bir yönetmen ve yine bu filminde bunu sağlıklı bir şekilde sağıp izleyiciye verebiliyor. Bardem ile Cruz’un performansına keza kendisini şahsen en son “Zirve”de izlediğim ve çok sevdiğim Ricardo Darin’i filmde çok daha sevdim.

Toparlamak gerekirse vasat üstü bir film “Herkes Biliyor”. Hafta sonu değerlendirmek için ancak başka alternatifiniz olmamalı ya da mantığınızı ve diğer tüm Asghar Farhadi filmlerini bir kenara bırakmanız gerekli filmden zevk almak için. Açıkçası bu haftanın en iyi ve zannımca tek iyi filmi olan “Women at War” var iken vaktinizi ve paranızı “Herkes Biliyor”a harcamanıza gerek yok. Eğer Asghar Farhadi koleksiyonunuz varsa DVD başka bir alternatif olabilir.