YEŞİLÇAM: Düttürü Dünya

Murat ALTIN

Bugüne kadar kıymeti pek de bilinmemiş, insanı yer yer hüzünle genişletip yer yer acı acı güldüren, gecekondu mahallesini ve garibanların hayatını abartıya kaçmadan anlatan bir Ankara filmi: Düttürü Dünya.

Dütdüt Mehmet (Kemal Sunal) karısı ve biri otistik üç çocuğu ile gecekondu mahallesinde, kayınbiraderinin sahip olduğu evde yaşayıp, geceleri pavyonda klarnet çalarak hayatını sürdürmeye çalışmaktadır. Yaşadıkları ev bir müteahhite satılılmıştır ve Mehmet ile ailesi kısa süre içinde evi boşaltmak zorundadır. Bir yandan gündüz işlerine başlayan Dütdüt Mehmet’in, bu zorlu koşuşturma içinde tek umudu, bir gün kaset yapılacağına inandığı besteleridir.

Zeki Ökten‘in yönetmenliğini, Zeki Demirkubuz‘un yönetmen asistanlığını yaptığı film, Dütdüt Mehmet’in hüzünlü hikayesini anlatırken dönemin toplum ve devlet yapısını yalın ama güçlü şekilde eleştiren detaylar barındırır. Bu bağlamda filmin Ankara’da çekilmesi önemlidir; çünkü burası Türkiye’nin kalbi, olabilecek en iyi örneklemidir. Film, darbe sonrasında daha da yozlaşan devlet yapısını, hukuk sistemini ve bunlardan bağımsız denilebilecek toplumun arabesk yapısını ince kesitlerle; örneğin bakanlık binasındaki ve pavyondaki sahnelerde, gecekondu mahallesinde yaşayan yaşlı kadının hapisteki oğlunun konu olduğu diyaloglarda gösterir. Filmin belki de en büyük başarısı budur. Seyircinin gözüne sokmadan gerçeği böylesine vurucu şekilde gösterme becerisi, sinema için büyük bir lütuftur.

1989 yılında Ankara Uluslararası Film Festivali’nde bu filmle en iyi erkek oyuncu ödülünü alan Kemal Sunal, belki de oyunculuğunun zirvesini bu filmle yapar. Son on filminden biri olan Düttürü Dünya’da Sunal, önceki filmlerinde gördüğümüz güleç yüzlü, saftrik adamı oynamaz. Kendisi ve ailesi için mücadele eden, uzak hayalleri olan gariban bir pavyon “sanatçısı”nı başarıyla canlandırır. Yanında oynayan Erdal Gülver, Cezmi Baskın gibi usta oyuncular da, büyüyü bozmadan, gayet doğal ve başarılı bir oyunculuk sergiler.

Emir Kusturica filmlerini aratmayacak sahnelerle bezeli, bazı sahnelerinde sinemaseverler için yüksek doz etki yaratabilen (özellikle pavyondaki güreş sahnesi ve final sahnesi) sinemamızın unutulmaması gereken çok sağlam filmlerinden biridir Düttürü Dünya. Sadece Kemal Sunal‘ın masalsı performansını görmek için bile izlemeye değer.