Sinefil Günlüğü: Sundays and Cybèle

Sundays and Cybèle (1962)

Kariyeri boyunca sadece üç uzun metraj çekmiş olan Serge Bourguignon‘un Bernard Eschassériaux’nun romanından uyarladığı ve yabancı dilde en iyi film Oscarını da kazanmış, naif bir hazinesidir Sundays and Cybèle.

Film, otuzlu yaşların başında bir savaş pilotu olan Pierre’in Vietnam’da uçakla bir köyü bombaladığı sahneyle açılır. Pierre, tam bombayı bıraktığı sırada köydeki küçük bir kız çocuğuyla göz göze gelir, ekran donar ve sonra yazılar akar, film başlar.

Pierre’in bu sahnenin ardından uçağının düşmesiyle, yarı ölü halde bir kırsalda bulunup ve hastaneye kaldırıldığını öğreniriz. Hastanedeki hemşire Madeleine, kendisiyle ilgilenir ve o’na âşık olur. Ama Pierre, hafızasını kaybetmiştir ve artık zaman, para, hiçbir kavramı kalmamıştır, küçük bir çocuğun aklıyla hareket etmektedir. Madeleine, kendisine bir sevgiliden çok bir anne şefkatiyle yaklaşır; amacıysa Pierre’in bu yeniden doğumunda kendisini sevmesi ve kendi istediği kalıpta bir eş olmasıdır. 

Pierre, Madeleine’in işte olduğu zamanlarda tren istasyonlarında oturup vakit geçirmektedir. Bir gün Pierre, istasyonda ağlayan on iki yaşında küçük bir kız ve babasını görür. Babası, kızını bir manastıra yatılı olarak verip, kendi hayatına devam etmek istemektedir. Pierre, adamın yanına gelir ve kızın ağlamaması gerektiğini söyler. Pierre, manastıra kadar baba ve kızı takip eder. Kız, babasına “Geri geleceksin değil mi? Pazar günü geleceksin?” der; babasıysa kaçamak cevaplar verir.

Adam, elindeki çantayı manastırın kapısına bırakıp, zili çalarak oradan kaçarcasına uzaklaşır. Pierre, çantayı aldığında içinde bir mektup bulur: Baba, geri dönmeyecektir ve kız da bir yetimhaneye verilecektir. ;Pierre, buna dayanamaz ve pazar günü, çaresizce babasını bekleyen kızı ziyarete gider, kendisini babasının gönderdiğini söyleyerek kızı dışarı çıkartır ve beraber bir parka giderler. Françoise (gerçek adını söylemez) annesi bir hokkabazla kaçınca, kendisini istemeyen babaannesi ve babasının yanında kaldığını anlatır. Ama artık babası da onu terk etmiştir ve bu koskoca korkunç dünyada tek başına kalmıştır.

Pierre ve Françoise’nın çocuksu ve naif arkadaşlığı, zamanla büyük bir sevgiye dönüşür. Pierre, her pazar Françoise’yı alıp gezmeye götürür, birlikte çocukça eğlenirler, dertleşirler, hayaller kurarlar. Pierre, gitgide Madeleine’den soğumakta; ama eski mutsuz halinden de kurtulmaktadır. Françoise ile olan arkadaşlığı, Pierre’in iyileşmesine, yükseklik ve suya olan korkusunu yenmesine ve yeniden bir insan olduğunu anlamasına vesile olur. Ama herkesi kendisi gibi hastalıklı bir düşünce yapısında zanneden toplum, bu naif arkadaşlığı da bozmaya çalışacaktır. Hayatta, birbirlerinden başka hiç kimsesi olmayan bu iki ‘çocuğun’ sevgisi, toplum tarafından onaylanmaz. Toplum, onlara kısıtlanmış çocukça bir hayatı bile çok görür. 

İşyerinde, kendisinden hoşlanan arkadaşını değil, kendisini tercih ettiğini söyler Madeleine, Pierre’e. Arkadaşının davetlerinden de geri kalmak istemez, onu kıskandırmak ister; ama Pierre henüz bir çocuktur. Madeleine, onları uzaktan izlerken ne kadar masumane bir arkadaşlıkları olduğunu anlar; ama onun da oyuncak bebeği elinden alınmıştır, yıllarca çaba sarf ettiği ve bencilce kendine sakladığı bir ‘materyal’ olan Pierre, artık bir başkasınındır.

“Ben 18 olduğumda sen 36 olacaksın, 36 çok da yaşlı değil” der Pierre’e, Françoise. Ele aldığı konuyu işleyişiyle, Luc Besson’un Leon’unun da öncülü olarak adlandırılabilir, Sundays and Cybèle.

Dostoyevski’nin Budala adlı eseriyle de benzeşen yönleri bulunur filmin. Budala’da yine bir asker vardır merkezde. İhanet suçlamasıyla infaz edilecekken delirdiği düşünüldüğünden (sara hastalığından) affedilmiştir. Oldukça kibar, naif ve sadece duygularıyla hareket eden Kameda’ya, toplum tarafından Budala lakabı takılmıştır. Çünkü, toplumun yoz ahlakı, çıkarcılığı, iki yüzlülüğü yoktur Kameda’da.

Dünyaca ünlü özel koleksiyon şirketi Criterion, eylül ayında Sundays and Cybèle’nin dvd ve blu-ray baskısını bünyesinde çıkaracak. Ayrıca filmin Türkçe altyazılı dvd kopyasını Amazon.co.uk adresinden temin edebilirsiniz. 

Filmden bir sahne: