Sinemanın En İyi İkili Performansları – 18: Frodo & Sam

Burak ŞEN

Yüzük Kardeşliği

J.R.R. Tolkien bugün bir fenomen olan ve gerek edebiyat, gerek sinema dünyasında üzerine çıkılmasının mümkünatı olmayan bu şaheseri yarattığında karton bir hikâye ve karton karakterlerden fazlasını oluşturdu. Okuduğumuz kitaplarda ve izlediğimiz filmlerdeki ikililer esere ayrı bir keyif katmanın yanında bize bazı olguları aşılamakta da önemli roller oynarlar. Yüzüklerin Efendisi’nin bu ikilisinin de anahtar kelimelerinin “sadakat” olduğunu düşünüyorum. Baggins ailesinin beyefendisi olan Frodo ve Gamgee ailesinin tatlı mı tatlı Sam’inin Orta Dünya’nın kaderini belirleyecekleri bu yolculukta bu ikiliye yoldaşlık eden olgu olan “sadakat”, Orta Dünya’yı kurtaran esas karakterin Sam olmasını sağladı.

Sam’in Frodo’ya olan bağlılığı, istikrarı ve sadakati onları Hüküm Dağı’na kadar taşıdı ve diğer arta kalan tüm karakterlerle beraber Karanlık Efendi Sauron’u yenilgiye uğrattı. Filmi izleyen kesim genellikle Frodo’yu ve hareketlerini suçluyor. Ama kimse yüzüğün taşıyıcısına verdiği ağırlığı ve eziyeti tahmin bile edemez. Bu bağlamda Frodo’nun da her ne kadar sonunda yüzüğe yenik düşse de, o sürece kadar olan iradesini hesaba katmıyor. Tabi yine oraya gelene kadar Sam’in de yaptığı fedakarlıklar ve güçlü iradesi göz ardı edilemez. Yani aslında Frodo da Sam de birbirlerinden aşağı kalır yanı olmayan çok güçlü karakterler. Biri birinden bu yolculukta sınıfsal farkları saymazsak daha üstün ya da daha aşağı kalır değil. Tabi filmlerde Frodo’ya hayat veren Elijah Wood ile Sam’i canlandıran Sean Astin’in şahane performansları ve Peter Jackson’ın bu iki karakteri harikulâde biçimde yansıtmış olması da bugün bu ikili hakkında konuşuyor olmamızın temel etkenlerinden.

Yüzük Taşıyıcısı: Frodo Baggins

Frodo’nun bugünlere gelmesi de ilginç detaylara dayanıyor. Yazar J.R.R Tolkien başta Bilbo Baggins üzerine kurmayı düşünmüş tüm hikayeyi. Sonrasında Bilbo’nun oğlu olarak Frodo’yu tasarlamış ama netice olarak aralarında amca yeğen ilişkisi kurmuş. Tabi Bilbo onun uzaktan amcası. Frodo, az önce de bahsettiğim gibi çoğu insan tarafından gereksiz biçimde eleştiriliyor. Ama kimse Frodo’nun bu serideki en insanî hislere sahip karakter olduğundan bahsetmiyor. Frodo Baggins korkulara sahip, umuda sahip, yeri geldiğinde düşüyor ama Yüzük’ün tüm merhametsizliği ve gücüne rağmen ayağa kalkıp son raddeye kadar yolculuğuna devam ediyor. Ara sıra başına gariplikler gelmiyor değil! Kaymakpürüzü’nün hanı Sıçrayan Midilli’de yaşananlar gibi…

Frodo küçükken anne ve babasını bir kazada yitirdiği için belli bir zamandan sonra Bilbo’ya bağlanıyor ama epey uyanık. Bilbo’nun karıştırdığı gizli saklı işlerin farkında ama diğer Hobbitler gibi aşırı aşırı meraklı değil. Sevdiği insanlara karşı sevecen olsa da yol arkadaşı Hobbitlere keza çok sıcakkanlı olduğunu da söyleyemeyiz. Ama zeki. Ee madem zeki o hâlde Gollum? Insanlar Sam’in tüm ısrarlarına rağmen Frodo’nun Gollum’u sahiplenmesine, ona güvenmesine itiraz ettiler. Peki Gollum olmasa Hüküm Dağı’na nasıl gidilecek, Mordor’a nasıl girilecekti?(!) Frodo Baggins için şahsi fikrim; hikayesi bize anlatılan Hobbitler arasında en güçlü olduğu kanaatindeyim. Onun yükü serideki kimseyle benzerlik taşımıyor. Yüzük’e sahip olan diğer iki Hobbit; Smeagol ve Bilbo’nun Yüzük’ün gücüne yenik düştüğü anlara şahit olduk. Özellikle Smeagol’un ki korkunçtu Yüzük ile ikinci karşılaşmasındaki hâli bizlere Frodo’nun iradesini ispatlayan yegane anlardandı. Çıkın Çıkmazı’nda efendilik statüsünde de bulunan Frodo’nun hayatı ise asla eskisi gibi olamadı bu yolculuktan sonra. Diğer Hobbitler yuvalarına dönseler de Frodo bu yuvada fazla vakit geçiremedi. Ama Frodo’nun tüm iradesine, gücüne rağmen en büyük şansı ise; Samwise Gamgee idi…

Yüzüklerin Efendisi’nin Esas Kahramanı ve En Cesur Hobbit: Samwise Gamgee

Tolkien, hikâyenin esas kahramanının Sam olduğunu açıkladı. Orta Dünya çok büyük bir evren ama bizlerin baz alması gereken şu anlık Yüzüklerin Efendisi. Ya da bu hikâye noktalandığında ona söyledikleri gibi Cesur Sam’den bahsedecek olursak; Bilbo’nun hikâyeleriyle büyülü dünyalara zihninde kapı aralayan Sam. Sam’in en heyecanlandığı şey ise Elfler. Aslında yazının bu kısmına kadar Sam’den epey bahsettik. Şimdi onun hikâyesini toparlamaya geldi sıra! Sam, merakı yüzünden bu yolculuğa çıkmış olsa da; cesareti, sadakati ve fedakarlıkları ile Sauron’un yenilmesinde en büyük paya sahip isimlerden. Sam olmasa idi Frodo bunu asla başaramazdı. Bunu herkes kabul eder kanaatindeyim.

Frodo, Yüzük’ün ağırlığı ile sağlıklı düşünemediği zamanlarda yine ondan vazgeçmedi, Frodo ona inanmadığında hatta kovuğunda yine onu yalnız bırakmadı. Frodo düştüğünde onu taşıdı, umudunu yitirdiğinde “yıldızın parıltısı”ndan ilhamını aldı. Korkusuzca Shelob ile savaşan, Orkların içine dalan hatta en baştan bu yolculuğa çıkan en cesur Hobbit. Sam cesur olduğu kadar saf bir karakter. İçinde bir kötülük bulunmayan, basit bir yaşam dileyen, güçte ve zenginlikte gözü olmayan bir Hobbit. Hayali olan Elfler’i gördüğünde ki heyecanı ise paha biçilemez. Oyuncu Sean Astin’in de Sam tasviri o kadar başarılı ki akla yine “Yüzüklerin Efendisi’nin kadrosunun hepsi karakterine tam olarak uyum sağlamış” düşüncesi geliyor. Samwise Gamgee sinemanın en etkileyici yan karakterlerinden. Adının anlamı “yarım akıllı”dan çok daha fazlası. O Orta Dünya’nın cesur Hobbit’i. Yüzük Savaşı’nın en önemli kahramanlarından biri.

Yüzüklerin Efendisi’ni sadece bir film veya kitap olarak görmek büyük bir haksızlık olur açıkçası. Bununla birlikte Frodo ve Sam’in ilişkisine inildiğinde de o kadar derin ve ustaca oluşturulmuş karakterler ki, Tolkien’e, bizlere yansıtan Peter Jackson’a ve karakterlere hayat veren Ellijah Wood ile Sean Astin’e hayranlık duymamak imkansız! Keşke herkesin bir Sam’i olsa!