24.08.2022
Abhijan ve Fotoğraf ve Sevgiler
Gülru Pekdemir
Babam, hepimizin film künyesi ararken muhakkak baktığı imdb’yi 1962 senesinde kendince hayata geçirmiş. O yıl, henüz 11 yaşında sinema düşkünü küçük bir çocukken, komşuları, Ağır Ceza Reisi Hüseyin Ulaş Bey’in eşi tarafından hediye edilen deri cüzdana bağlı ajandaya, her izlediği filmin adını, yapım senesini, oyuncularını, yönetmenini, kısaca konusunu yazmaya başlamış ve kendince 1’den 5’e kadar yıldızlamış. Tam 3 sene böyle devam ettirmiş her yeni yılda hediye gelen ajandasını… İlk yıldızladığı filmini sordum, hemen hatırladı; Satyajit Ray’ın Abhijan’ı.
1962 Hindistan yapımı film, 1992 yılında hayatını kaybeden ve 20. yy’ın en önemli sinemacılarından kabul edilen Satyajit Ray’ca, Tarasankar Bandyopadhyay’ın aynı adlı romanından beyaz perdeye aktarılmış. Batı Bengal sinemasının müstesna ismi Ray, içlerinde Akademi Onur Ödülü ve Hindistan Ulusal Ödülü olmak üzere onlarca heykelciğe sahip bir yönetmen. Hint kültürünün yapı taşlarından biri olan Pather Panchali (Yolun Şarkısı) adlı bildungs romandan uyarladığı, aynı adlı ilk filmiyle 1956 yılında Cannes Film Festivali’nde En İyi Belgesel ödülüne layık görülen Ray; Hint, Dünya Sinemasına ve benim kalbime adını en parlak harflerle yazdırdı.
Gelelim Abhijan’a. Bengali dilindeki film, asil kana sahip tez canlı taksi şoförü Narsingh’in (Soumitra Chatterjee) insana, kadına duyduğu nefretini, sonradan düştüğü aşkını, içine girdiği kaçakçılık serüvenini; insanın içindeki iyi ve kötünün çatışması üstünden anlatıyor. Narsingh, Martin Scorsese’nin Taxi Driver (Taksi Şoförü) filminin, Robert De Niro tarafından efsane canlandırılan ünlü müstehzi karakteri Travis Bickle’ın çıkış noktasıymış. Asil bir ırka mensup olan (biliyorsunuz, Hindistan ve kast sistemi) Narsingh, hızlı gelişmekte olan Kalküta’da taksi şoförlüğü yapmaktadır. Ancak yetiştiriliş tarzından sebep, çok çabuk sinirlenen, müşterileriyle sürekli kavga eden, aldatıldığı için insanlardan ve özellikle de kadınlardan nefret eden biridir. Ehliyetini kaptırdıktan sonra işsiz kalan Narsingh, kendini bir anda zengin opium kaçakçısı Sukharam (Charuprakash Ghosh) için çalışırken bulur. İstemediği bir hayatı sürmeye başlar. Sürekli etik olan ve olmayan arasında gidip gelen Narsingh, hayat kadını Gulabi’yi (Waheeda Rehman) de kurtararak, asla dönüşmek istemediği insan olmaktan kendini de kurtarmış olur… İnsanın var olduğundan beri sürekli gidip geldiği- iyi ve kötü- açmazının, Narsingh’in hayatıyla işlendiği film 150 dakikalık bir şahane. İzlemediyseniz, Travis’in doğuşunu ve evrimini, bambaşka, kadim bir kültürün içinden, muazzam bir anlatımla izleyebilirsiniz.
Babam, filme kaç yıldız verdiğini hatırlamıyor, maalesef. Benimki ise samanyolu…
Bonus: Aşağıdaki linkten filmin soundtrackini dinleyebilirsiniz.
http://mio.to/album/Satyajit+
