Karakter Mutfağı: Shazam!

Güney YURDAKUL

Yakın zamanda vizyon eleştirisi yazımızda da bahsettiğimiz gibi DC ve Warner Bros’un umudu olan Shazam vizyona girdi. Zor zamanlar geçiren DC cephesi adına çok önemli olan Shazam, beklenildiği gibi bir açılış yaptı desek yalan olur. Shazam’ın ABD’deki ilk üç günlük performansına bakacak olursak, 68 milyon dolarla açılış yapmış olan kardeş filmi Aquaman’in, 53 milyon dolarlık açılışı ile gerisinde kaldı. Disney cephesinin son Marvel filmi olan Captain Marvel ise 153 milyon dolarla açılış yapmıştı. Fakat ilk üç günün verilerine bakarak yargıda bulunmak, şüphesiz yanlış olacaktır. En az 15 hafta daha vizyonda kalacak olduğunu düşünürsek, önünde daha uzun bir yol var Shazam’ın. Söz konusu yurt dışı hasılatı olduğunda, özellikle Çin faktörünün de devreye girmesiyle, Shazam’ın, kendi ülkesinde etkili bir giriş yapamamış olmasına rağmen başarılı bir gişe rakamına ulaşması mümkün. Bu duruma kuşkusuz en iyi örnek, 1 milyarı aşan gişesinin 800 milyonunu, yurt dışından elde eden Aquaman’dir. Bütün bu veriler, aslında büyük şirketlerin takım elbiseli yöneticileri dışında kimsenin umrunda değil. Gişeden elde edilen gelir de bir filmin iyi veya kötü oluşunu belirlemez. Fakat bu tarz gişe kaygısıyla çekilip servis edilen filmlerde, bu janraları takip eden ortak seyircinin bulunduğu havuzdan ne kadarının bu filme gittiği/çekilebildiği önem arz ediyor.

Eleştiri yazımızda da bahsettiğimiz gibi, hedeflediği yaş kitlesini olabildiğine mutlu eden fakat hedeflediği kitleyi aşan ve bu karakteri daha yere sağlam basan bir filmde görmek isteyen kesimin beklentilerini karşılamakta güçlük çeken Shazam filminin ana karakteri Billy Batson kim? Kimler tarafından yaratıldı? Ne gibi özellikleri var? Kısacası, filmde anlatıldığı kadar mı? Gelin bir göz atalım kendisine…

İsim Savaşları

Shazam’ın asıl adı Captain Marvel. Evet evet, hani şu 8 Mart’ta vizyona giren ve dünya genelinde 1 milyar barajını aşan Captain Marvel. İsim benzerliğine (!) az sonra geleceğiz ama öncelikle bir başka önemli konu ile başlayalım. Shazam, Captain Marvel adıyla Fawcett Comics adlı bir şirketin çizgi romanlarında çıkıyor ilk olarak. 1940’lı yıllara gelindiğinde, Superman ile aynı popülariteye ulaşıyor. Hatta, bir dönem Superman’den daha fazla satılıyor hikâyeleri. Sene 1953’te DC Comics, Superman ve Shazam karakterinin benzerliklerini neden göstererek Fawcett Comics’e dava açıyor. Shazam yani o dönemki adıyla Captain Marvel, bu denli bir başarı göstermese, böyle bir dava söz konusu olur muydu tartışılır. Mahkeme, dava sonucunda DC Comics’i haklı buluyor ve Fawcett Comics’i yüklü bir para cezası ödemek zorunda bırakıyor. Bu sırada Marvel, hızlı davranarak isim boştayken 1967-68 yılları arasında Captain Marvel adında yeni bir karakterin çizgi romanlarını çıkarmaya başlıyor. DC Comics ise haklarını eline aldığı bu karakterin adını Shazam koyuyor. 2011 yılında DC, çizgi romanlarda yarattığı evreni silbaştan tekrar kurarken de Shazam, karşımıza tamamen adını benimsemiş bir şekilde çıkıyor.

İki Farklı Hikâye

Tüm bu meseleleri geride bırakıp karakterimizin orijin hikâyesine bakacak olursak, önümüze iki farklı versiyon çıkıyor:

Fawcett Comics 1939 tarihli versiyon : Evsiz çocuk Billy Batson, bir gün gizemli biri tarafından gizli bir tünelden geçirilerek girişinde -İncil’de de geçen- 7 Ölümcül Günah’ı temsil eden heykeller bulunan büyücü Shazam’ın mağarasına götürülür. Billy’nin zor bir hayat yaşadığını ve içindeki iyiliği gören büyücü, güçlerini Billy’e devreder ve ölür. ”Shazam!” diye bağırdığında Shazam’ın güçlerini kullanabilen yetişkin bir bireye dönüşen Billy, Captain Marvel adıyla kötülerle yüzleşir.

DC Comics 2011 tarihli versiyonu: Billy, çocuk esirgeme kurumundan bir ailenin yanına evlatlık olarak verilir. ”S.H.A.Z.A.M Çocukları” olarak da bilinen üvey kardeşler edinir. Bu hikâyedeki Billy, iyilik meleği değil. Büyücü ile olan ilk karşılaşmasında da aralarında bununla alakalı bir diyalog geçer. Billy, mükemmeli arayan yaşlı büyücüye, böyle birinin olmadığını söyler. Yine de büyücü, her şeye rağmen hatalarını görmezden gelerek Billy’e güçlerini devreder

Bu noktada filmi izleyenler, beyazperdede gördükleri Billy Batson’ın, iki ana hikâyenin ortak bir sentezi olarak karşılarına çıktığını anlıyor. İki hikâyenin de kendine has iyi noktalarının birleştirilerek bizlere sunulmuş olması da seyircide güzel bir etki yaratıyor.

Shazam Rejimde! 

Filmde, Billy güçleri Shazam’dan devralırken yaşlı büyücünün ağzından önemli sözcükler çıkıyor: Solomon’un bilgeliği, Herkül’ün kuvveti, Atlas’ın dayanıklılığı, Zeus’un gücü, Aşil’in cesareti, Mercury’nin hızı… Tanrıların en önemli özelliklerinin tek bir vücutta toplanması ile karakterimiz dönüşümünü tamamlıyor. Fakat, ne yazık ki filme bu durum yeterince yansımıyor. Billy, filmde sanki bütün bu özelliklerden azar azar almış da diyet yapıyor gibi. Kendisine yüklenen tüm bu özellikleri benimsemesinin, süre alacağı aşikar. Fakat filmin sonuna geldiğimizde, hala karakter üzerinde bir dönüşüm görmüyor oluşumuz, filmin zayıf olduğu bir nokta.

Yetim Çocuğun Özel Ailesi

Shazam’ın hikâyelerinde önemli yer tutan eski adıyla “Marvel Ailesi” ya da şimdiki adıyla “Shazam Ailesi”dir. Can alıcı nokta ise ailenin tüm üyeleri de aynı anda dönüşürlerse, sadece bir özel güçleri oluyor. Filmde izlediğimiz sahnede, bütün aile üyeleri dönüştüğünden hepsinin Shazam’dan aldığı tek bir gücü vardı. Bu durum, dönüşen sayısına göre anlık olarak değişim gösterebiliyor. Eğer Shazam dışında sadece bir kişi dönüşürse, tüm güçleri elde edebiliyor. Sayı arttıkça üye başına düşen özellik azalıyor. Ailenin en önemli üyesi, karakter DC’ye geçmeden önce Billy’nin ikiz kız kardeşi olan ama filmde de izlediğimiz gibi DC’ye geçtikten sonra Billy’i evlat edinen ailenin büyük kızı Mary’dir. Mary’i özel yapan, Shazam’a benzer güçlere sahip olarak kendi başına bir kahramana dönüşüp Mary Marvel adını almasıdır. Mary’nin filmde, Billy’nin en yakın arkadaşı Freddy’den sonra en çok ekran süresine sahip olan çocuk karakter olması, belki de bizlere bu hikâyenin ileride işleneceğinin habercisidir.

Harcanan Potansiyel: Shazam!

Tip ve özel güçler olarak Superman’e benzemesi ve sürekli onunla karşılaştırılması, Shazam karakterinin en büyük eksilerinden biriydi. Bu duruma ek olarak telif hakları gibi sorunların çıkması ve davaların yıllarca sürmesi de eklenince, karakter kendi yerini edinmede oldukça zorlandı. Mitolojik ve dinsel ögelerden yararlanılarak oluşturulmuş olan orijin hikâyesiyle diğer karakterlerden ayrılsa da gizli kimliğinin bir çocuk olması, hem filmde hem de çizgi romanlarda hedef kitlenin yaşının düşük tutulmasına yol açtı. Bundan dolayı da Shazam, yaratılan ilgi çekici alt metinine bir türlü ulaşıp gerçek potansiyelini sergileyemedi. Sonuç olarak karakter ve film, kimi kesimleri yeterince mutlu etmese de hedeflediği kitleye ulaşacak ve bir devam filmi ile karşımıza çıkacak gibi gözüküyor. Karakter gelişiminin hala devam ettiğini ve edeceğini varsayarsak, Shazam’ın, güçlerini benimsemiş olgun bir karakter haline gelip gelemeyeceğini hep birlikte göreceğiz.