This is Spinal Tap: Deha ve Aptallık Arasındaki İnce Çizgi

Ünal LAP

Beyaz Perdede Doğan Bir Rock Grubu

This is Spinal Tap, 1984 tarihli bir RobWeiner komedisi. Hatta türünü tam anlamıyla belirtecek olursak bir “rockumentary”. Günümüzde artık iyice popülerleşen “mockumentary” kavramının daha da özelleştirilmiş bir hali bu tür. “Rockumentary”, belgesel anlamına gelen “documentary” kelimesinin Rock müzikle birleştirilmiş hali. This is Spinal Tap de bu türün hiç şüphesiz en önde gelen eserlerinden biri. Tarihte belki de ilk kez bir müzik grubunun beyaz perdede doğmasını sağlayan This is Spinal Tap, sinemaya kendisini; müzik camiasına ise Spinal Tap grubunu kazandırdı.

Filmden sonra Amerika’da bir turne veren Spinal Tap, seksenlerin giyim-kuşamını, rockn roll kültürünü yansıtması ve komik sözlü şarkılarıyla kendi çizgisini bulmuş, 2009 yılına kadar da varlığını devam ettirmiş bir müzik grubu oluverir, This is Spinal Tap filmi sayesinde. Sanırım filmin ne derece şahsına münhasır olduğunu ise IMDB’de 11 üzerinden değerlendirilen tek film olması pekâlâ gösteriyor. Neden 11 üzerinden değerlendirildiği ise ancak filmi izledikten sonra anlaşılıyor.

Aşık Ol ya da Nefret Et Filmlerinden

Bol açıklamalı bir belgesel gibi başlayan film, 80 dakikalık ekran süresi boyunca absürdün sınırlarında dolaşıyor. Sinemaya bugün iyice yerleşmiş olan mockumentary kültürü adına ilk örneklerden sayılabilecek olan This is Spinal Tap, sert sahne geçişleriyle müzik grubunun enerjisini izleyiciye yansıtmayı başarıyor. Klasik bir komedi olmanın ötesine geçen film; karakter komedisi, diyalog komedisi ve durum komedisi elementlerini aynı potada eritmeyi başarıyor.

Film süresinde takip ettiğimiz grup, seksenler ve öncesinin müzik camiasına sayısız referans vermeyi de ihmal etmiyor. Dönemin ruhunun yansımalarını sezmek ve Yoko Ono’dan Syd Barrett’a uzanan geniş yelpazedeki göndermeleri anlamak için hayli geniş bir müzik kültürüne sahip olmak zaruri. Aksi takdirde This is Spinal Tap aptalca görünen, saçma ve sıkıcı bir film haline gelebilir. Tıpkı yarattığı müzik grubunun kendi dinleyicisini iyice özelleştirmiş olup pek az bir kitleye hitap etmesi gibi, film de yalnızca mizahta belirli bir “özel” tattan keyif alan izleyicileri güldürüyor.

Kısa süresiyle de izleyicinin damağında kendine has bir lezzet bırakan This is Spinal Tap, dahiyane diyalogları, sıra dışı karakterleri ve tabiri caizse “troll”lüğü ile kendi çizgisini buluyor ve sinema klasikleri arasında bir yer ediniyor. Alışılagelmiş hemen her filmden bir şekilde değişiklik gösteren eserhem sinema hem de müzik camiası için özel bir yere sahip. Taşıdığı tüm bu özelliklerle, filmdeki bir diyalogda da geçtiği gibi, “deha ve aptallık arasındaki ince çizgide” konuşlanan film, absürt mizahtan hoşlanan ve özellikle rock n roll ve heavy metal tarihine dair bilgisi olanlar için benzersiz bir lezzet.