Yokluğunda Yeni Yollar Bulunur

Kandahar

Gülru Pekdemir

Yakın tarihi boyunca savaş ve terörün gölgesinde nefes alan Afganistan’da, 1996 yılında Taliban’ın gücü ele geçirmesiyle tüm sinema salonlarına saldırılır ve filmler yakılır. Taliban Hükümeti’nin sanat ve eğlence adına yaptığı ilk icraat, televizyonu ve sinemayı yasaklamak olur.

Uzun süre sessiz kalan Afgan sineması, 2000 yılında Afganistan’da yaşayan İranlı yönetmen Mohsen Makhmalbaf’ın yönettiği Kandahar’la Cannes Film Festivali’ne kadar uzanıp bu unutulmuş ülkenin gürleyen sesi oldu. Amerika’nın 2001 senesinde yaşanan 11 Eylül saldırısının faili olarak kabul edilen El-Kaide’nin Afganistan’da yerleşik olmasını öne sürerek ülkeyi işgal etmesiyle Taliban’ın gücü zayıfladı ve Afgan sineması kendine yokluğundan yepyeni bir yol buldu.

2000 yılından sonra çekilen birbirinden güzel onlarcası içinden benim tenime değen ikisi ise şöyle:

Osama, 2003

Yönetmenliği ve senaryosu Siddiq Barmak’a ait olan filmin tamamı Afganistan’da çekilmiş. Taliban rejiminin ağır baskısı altında yaşamak zorunda olan on iki yaşındaki bir kız çocuğunun, hiç erkek bireyi olmayan ailesini geçindirmek için erkek kılığına girip çalışmasını ve hayata tutunmasını konu eden filmin “Osama”sı Marina Golbahari şahane genç bir kız. Film, Golden Globe, Cannes ve Londra Film Festivali’nden övgü ve ödüllerle döndü. Marina bu filmde oynamadan önce hayatında hiçbir film izlememiş ve hiç televizyonları olmamış.

Chand Metre Moka’ab Eshgh (Küçük Bir Aşk Hikâyesi), 2014

87. Akademi Ödülleri’nde Yabancı Dilde En İyi Film aday adayı olan filmin yönetmeni Jamshid Mahmoudi, senaryoyu kardeşi Navid’le birlikte yazmış. Tahran yakınlarında geçen filmde, Afganistanlı mülteci Morona ve İranlı Sabr’ın aşkı, bambaşka bir ülkede göçmen olmanın zorlukları üstünden ve yaşama tutunurken aşkın o naif ama tutkulu yardımıyla anlatıyor. Kendi de ailesiyle birlikte daha henüz bir yaşındayken Afganistan’dan önce Pakistan’a, oradan İran’a mülteci olarak giden Mahmoudi’nin bu ilk filminin en çarpıcı yanlarından biri de şahane müzikleri.

İzleyiniz, izlettiriniz…

Bonus: Pashto Landay- Afgan Kadın Şairler

https://vimeo.com/77514813