Yönetmen Koltuğu: Abbas Kiarostami

3) Dah (10) – 2002

Kiarostami’nin deneysel sinemaya başladığı film olan Dah, bir arabanın aynasına yerleştirilen dijital kamera ile çekilir. Sadece arabanın içerisindeki sahnelerden oluşan filmde yönetmenin etkinliği oldukça minumuma inmekte. Zaten çoğu sahnede doğaçlamanın da etkin olduğunu bildiğimiz film, isminden de anlaşılacağı üzere on sahneden meydana gelir. Bu on sahnede arabayı süren kadının oğlu hariç diğerlerinin hepsi farklı konumlarda ve farklı sorunları olan kadınlar olur. Kiorastami’nin ilk kez bir kadın filmi çektiği ve başrole de üst orta sınıf, feminist bir kadını yerleştirdiğini görmek elbette çok sevindirici. İran’da yaşayan kadınların büyük çoğunluğuna göre nispeten daha özgür olan bu kadın, araba sürebiliyor, kocasından boşanabiliyor, başını tam örtmeyebiliyor. Bunların hepsi İranlı bir kadın için çok büyük kazanımlar elbet. Üstelik bu gayet mantıklı ve güçlü kadınımız arabasına aldığı kadınlarla da girdiği diyaloglarda kadının konumu, değeri anlamında etkili konuşmalar yapmakta. Arabaya binen tek erkek olan oğlu ise ne yazık ki küçücük yaşına rağmen erkek egemen toplumun bakış açısını yansıtarak hayal kırıklığı yaratmakta. İyi bir anne ya da eşi yemek ve temizlik yapmakla sınırlayan bir çocuk, İran’ın gelecek nesillerin de nasıl bir mantıkla devam edeceğinin üzücü bir ispatı.

Kiorastami’nin müdahale etmeyen sabit gözüyle çektiği bu deneysel filmi Dah, izleyiciyi sadece diyaloglara yoğunlaştırarak, dinlemesini isteyen mükemmel bir yapım. Asla yönlendirme yapmayan tamamen objektif bir şekilde sadece dinleten filmi, yorumlamak biz seyircilere düşmekte.