Yönetmen Koltuğu: Aki Kaurismäki

5) Rikos ja rangaistus (Suç ve Ceza) – 1983

Mezbahadan bir sahne ile açılan Dostoyevski’nin ölümsüz eseri Suç ve Ceza’nın bir serbest uyarlaması olan Rikos ja rangaistus, aynı zamanda Kaurismäki’nin de ilk uzun metrajı. Bu mezbahada izlediğimiz katliam görüntüleri ve başkarakter Rahikainen’in öldürdüğü böcek, filmde yaşanılacak cinayetin bir öncülü adeta. Ne de olsa romanda Raskolnikov, hedefindeki tefeci kadından hep sinsi bir böcek olarak bahseder.

Filmdeki kahramanımız Rahikainen, romandaki Raskolnikov gibi cinayeti para için değil çok daha mühim bir mesele uğruna işler. Fakat her ne kadar ortada kişisel bir mevzu olsa da sınıf meselesi üzerinden okumak mümkün filmi. Ne de olsa filmde öldürülen kan emici bir tefeci değil ama günümüzün tefecisi olarak da düşünülebilecek şirket sahibi bir burjuvadır. Kaurismäki, henüz ilk filminde üst sınıfa olan öfkesini kusmaya, onları cezalandırmaya başlar. İlk sahneden ölen adam, Kaurismäki’nin görmeye bile tahammül edemediği üst sınıfın temsili olarak yer alır.

Filmin esas amacı da bir cinayet filmindeki gibi ipuçlarını takip ederek çözüme kavuşmak değil. Zira tıpkı Le Havre filminde göz göre göre kaçan mülteci çocuk gibi Rahikainen de her fırsatta göz göre göre kaçıp yakayı kurtarır bir şekilde. Mevzu kaçıp-kovalamanın ötesinde kaymak tabakada yaşayan Finlandiyalılar başta olmak üzere tüm insanlığa bir ağıt aslında.