Yönetmen Koltuğu: Jafar Panahi

3)Offside (Ofsayt) – 2006

Panahi’nin İran rejimi tarafından nefes alma alanı bile bırakılmayan kadın dünyasına kamerasını çevirdiği bir diğer filmi Offside olur. Her şeyi erkeklere mubah gören İran, maç izlemeyi de kadınlara zinhar yasak ilan etmiştir. Lakin stadyuma gidip maç izlemeyi canı gönülden isteyen, bu uğruda bin bir türlü zorluğu göğüsleyen kadınlar yok mudur? Elbette vardır. Üstelik İran milli takımının Dünya Kupası’na kalmasını belirleyecek son maçı mevzu bahisse bu konuda gözünü karartacak pek çok kadın çıkar karşımıza.

Aslında erkek kılığına girmekten yola düşmeye, stadyuma gidişten bilet alımına, içeriye girmeden tut da çaktırmadan maçı izlemeye kadar birçok zorlu parkura ev sahipliği yapan bu yolculuğa kadınların baş koyması sadece maç izlemek adına değildir bana kalırsa. Mevzu bir maç izlemekten çok daha derin değil midir sizce de? Her türlü arzuyu yasaklayan bir rejimin gölgesinde yaşayan kadınlar, herhangi bir yasağı delerek bir mücadele örneğini sergiler böylece.

Panahi, bu meseleye ek olarak yine filmlerinde değinmekten bıkmadığı genç muhafızlar ordusunun bireylerine de oldukça geniş yer verir. Panahi, rejim tarafından mecburen genç yaşta orduya alınan, çoğu fazlasıyla saf, yoksul bireylerin de dertlerine kapı aralar. Özellikle tüm filmlerinde başkarakterleriyle en azından bir sahnede diyalog kurmalarını sağlayan yönetmenimiz Offside’de ise neredeyse kadın karakterler kadar filmde etkin bir yer verir onlara. Tek amacı üstlerinin emirlerini yerine getirip, bir an önce ceza almadan askerliği tamamlamak ve ailesine kavuşmak olan bu gençlerle cesaretleriyle göz dolduran genç kadınların kurdukları diyalogların her biri birbirinden etkileyicidir.

Kadınlar, askerler, futbol tutkunları (zenginiyle fakiriyle) ve daha niceleri İran’ın Dünya Kupası’na kalmasıyla birlikte sevinirler son tahlilde. Kadınları tutuklamak için karakola götüren arabanın, kutlama yapanlar sebebiyle ilerleyememesi ve kadınların karmaşadan yararlanarak kalabalığa karışmasıyla son bulan film, yine kadınların dünyasına kapı aralayan Dayareh’in aksine fazlasıyla umutlu bir finale ev sahipliği yapar. Futbolun birleştirici unsur olarak seçildiği bu filmin seyir zevkinin de özellikle futbola ilgili olanlar için çok şey ifade edeceğini söylemek gerek. Zira oldukça zeki kadınlarımızın yaptığı yorumlar, kadınlar futboldan anlamaz diyenlere tokat gibi cevaplar sunmakta.